“Kadın ve İktisat Kongresi” başladı İzmir’de 100 yıl sonra aynı gün “kadın” konuşuluyor

2 Şubat 1923’te toplumsal kalkınma sürecinde bayanın yeri ve kıymetine dikkat çekebilmek için ulu lider Mustafa Kemal Atatürk tarafından düzenlenen Bayan Kongresi 100 yıl sonra yine birebir gün “Kadın ve İktisat Kongresi” ismiyle toplandı. Bayan hakları ve bayanlara yönelik çalışmalar yürüten çok sayıda temsilci, geleceğin Türkiyesi’nin iktisat siyasetlerine taraf vermek için fikir ve tekliflerini sunmaya başladı. Kongre gün uzunluğu sürecek.

İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından “Geleceğin Türkiyesi’ni inşa ediyoruz” sloganıyla 15-21 Şubat tarihlerinde düzenlenecek İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin birinci forumu olan “Kadın ve İktisat Kongresi” Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde başladı. Tam 100 yıl sonra 2 Şubat’ta yine düzenlenen bayan forumunda bayan hakları ve bayanlara yönelik çalışmalar yürüten çok sayıda temsilci, geleceğin Türkiyesi’nin iktisat siyasetlerinin inşası için fikir ve tekliflerini sunmaya, projelerini paylaşmaya başladı. Forumun açılışında “İstanbul Mukavelesi Yaşatır” sloganları atıldı. Forum gün uzunluğu devam edecek.

Sezgin: “Bugün büyük bir adım atıyoruz”
İdil Türkmenoğlu moderatörlüğündeki forumun açılışında konuşan İzmir İş Bayanları Derneği (İZİKAD) İdare Konseyi Lideri Betül Sezgin, “Çok heyecanlıyım. Çok hoş bir imaj var karşımda. Dünyada kesin olan tek şey geçmiştir, üzerinde çalışmış olduğumuz tek şey ise gelecektir. Farklılıklardan ilham alan bu kongrede olmaktan gurur duyuyorum. Ortak hayalimizi İzmir’de gerçekleştirdiğimiz için Tunç Soyer’e teşekkür ediyorum. Bugün büyük bir adım atıyoruz. Bugün elimizden gelenin en uygununu yapmakla başlayacağız” dedi.

Kılıç: “Biz bayanlar asla hayallerimizden vazgeçmeyeceğiz”
100 yıl evvel tıpkı tarihte yapılan Bayan Kongresi’nin yine düzenlenmesinden gurur duyduğunu söz eden Ege İdare Danışmanları Derneği (EgeYDD) İdare Şurası Lideri Pınar Kılıç “Sorunların değil, tahlil tekliflerinin masaya yatırıldığı bu forumda sizlerle birlikte olmak çok değerli. Ülkemizin yüzde 86’sı hayal kurmaktan vazgeçti lakin biz bayanlar asla hayallerimizden vazgeçmeyeceğiz. Ülkemde ikinci cins olarak anılan bayanın, bugün birlikte oluşturacağımız kararlarla geleceğini inşa edeceğiz” biçiminde konuştu.

Aşkıner: “Başarı kıssalarını anlatmamız gerek”
Ege İş Bayanları Derneği (EGİKAD) İdare Heyeti Lideri Şahika Aşkıner ise konuşmasında “Uzun yıllardan beri ülkemizde bayan girişimciliğin desteklenmesiyle ilgili eforlarımız bulunuyor. Bayan girişimciliğini, bayan muvaffakiyet kıssalarını anlatmamız gerek. Bu çok kıymetli bir şey” diye konuştu.

Zorlu: “Cinsiyetçi kalıpların kaldırılması gerek”
ESİAD İdare Şurası Lideri Sibel Kuvvetli, Türkiye’nin Global Cinsiyet Eşitsizliği endeksinde 146 ülke ortasında 124’üncü sırada olduğunu belirterek şunları söyledi: “İstihdama, siyasete ve karar alma sistemlerine bayanın iştiraki düşük. Evvel, cinsiyetçi kalıpların ve bu kalıplardan doğan önyargıların ortadan kaldırılması lazım. Her kademede eğitim müfredatının toplumsal cinsiyet eşitliğine hassas halde planlanması gerek. Bu hususta devlete büyük vazifeler düşüyor.”

Kestelli: “Asla vazgeçmeyin, çaba edin”
İzmir Ticaret Borsası İdare Heyeti Lideri Işınsu Kestelli de “Tarlalarda genelde bayanları görüyoruz, birçok vakit sigortaları olmuyor. Yarım güçle tam randıman elde edemeyiz. Asla vazgeçmeyin. Çaba edin” sözlerini kullandı.

Soyer: “Kadın bilge olandır”
“Kadın ve İktisat Kongresi” kapsamında “İkinci Yüzyıla Girerken” başlığıyla yapılan oturumda konuşan İzmir Köy-Koop Birliği İdare Şurası Lideri Neptün Soyer ise “M.Ö. 12000’de bayan tarım yapıyor, buğdayı ekmeğe dönüştürerek insanlığı doyuruyor. Tarımın bulunuşunun tasvir edildiği Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde de daima bayan figürleri karşımıza çıkıyor. Bayan olmazsa tarım olmaz, üretim yapılamaz. Buğdayı birinci yetiştiren de bayan, ekmeği birinci sefer yapan da bayan. Tarımın sürekliliğini başlatarak insan hayatının göçebelikten yerleşik hayata geçmesini sağlayan da. Tarımın nasıl yapılacağının yanı sıra tabiattan nelerin toplanacağı, nasıl kullanılacağı bilgisine deneyerek ulaşmıştır. Koca bayandır o. Kocamış bayan. Yani bilge olan” dedi.

“Tarımda çalışanların yüzde 48’i kadındır”
Kadın ve tarım tarih boyunca nasıl ayrılmadıysa günümüzde de ağır bir ilgi içinde olduğunu belirten Neptün Soyer, “Ancak bilhassa kırsal kesimde, hane halkının geçinmesinde bayanların emek ağır çalışması göz gerisi ediliyor. Bayanlar sabahtan öğlene tarlada, günün kalan kısmında ise konutta çalışıyor. Bayanın hayvancılıkta da hissesi çok büyüktür. Hayvanların bakımından, doğumuna kadar her şeyiyle ilgilenir. Elde ettiği eti ve sütü nasıl değerlendireceğini de bayan bilir. Günümüzde ustaların birden fazla erkek olsa da beşerler tarih boyunca bilge bayanların ellerinden yemişlerdir lezzetli peynirleri. Bayanlar birer gastronomi uzmanıdır aslında. Hem tüm yiyecekleri kıymetlendirir hem de yeni tatlar yaratır. Ülkemizde farklı kesimler incelendiğinde çalışan bayan nüfusunun erkek nüfusuna neredeyse eşit olduğu tek sektör&u uml;n tarım olduğu görülür. Tarımda çalışan bireylerin yüzde 48’i bayan, yüzde 50’si de erkektir. Bu alana en yakın bölüm hizmet kesimidir ki, o bölümde çalışan bayan oranı yalnızca yüzde 28’dir” formunda konuştu.

“Beraber uğraş edersek refah düzeyimiz artar”
Böylesi kıymetli vazifeleri üstlenen bayanların ne yazık ki toplumsal güvenlik uygulamalarından mahrum olmak, yoksullukla baş başa kalmak, emek ağır işlerde çalışmak üzere birçok sorunu olduğunu belirten Neptün Soyer, kelamlarına şöyle devam etti: “Tarım kesiminde çalışan bayanların toplumsal garantisiyle ilgili kimi kazanımlar sağlandı. Fakat bu bahse toplumda daha çok dikkat çekilmesi gerekiyor. Size tarım bölümünü anlatıyor olsam da bu durum tüm bölümler için geçerli. Bayanlar iş hayatında verdikleri emeğin karşılığını alamadıkları üzere, konut içinde aldıkları sorumluluklar da büsbütün görmezden geliniyor. Karar süreçlerinde bayanların olamaması alınan kararların maalesef yarım olması demek. Hakikat kararlar eşit düşünerek, birlikte karar vererek, birbirimizi dinleyerek mümkün. Bayanların haklarını konuşurken yaptığımız en büyük yanılgılardan biri bayanlara odaklanıp erkeklik normlarının bahse tesirini atlamamızdır. Bakış açımızı değiştirmeliyiz. Bayanlar güçlendirilmeli fakat bu sırada erkekler de toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda bilinçlendirilmeli. Bayanların her alanda daha güçlü olabilmesi için daima bir arada çaba edebiliriz. Lakin bu biçimde refah düzeyimiz artırabilir, adil ve huzurlu bir hayat yaşayabiliriz.”

Çerkezoğlu: “İkinci yüksek işsizlik kategorisi ise geniş tarifli bayan işsizliği”
Türkiye’nin en temel meselelerinden birinin işsizlik olduğunu tabir eden Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, “Türkiye’de bayan emeği düşük fiyat ve ayrımcılıkla karşımıza çıkıyor. Bütün işsizlik cinslerine baktığımızda genç işsiz sayıları çok yüksek. İkinci yüksek işsizlik kategorisi ise geniş tarifli bayan işsizliği. Kasım 2022’de geniş tarifli bayan işsizliği yüzde 23,9’dur. Salgın devrinde öteki işsizlik kategorilerine nazaran bayan işsizlik tipleri genele nazaran çok daha yüksek gerçekleşti ve bu eğilim devam ediyor. İşgücü piyasalarında var olan toplumsal cinsiyet eşitsizliği
daha da derinleşiyor. Bayanlarda nitelikli istihdam düşük. Minimum fiyat ile bayanların ortalama fiyatları ortasındaki fark giderek azalıyor. Türkiye’de bayanların yüzde 60’ı minimum fiyat civarında bir sayıyla çalışıyor” dedi.

Toplumsal cinsiyet eşitliği vurgusu
Kadınların toplumsal cinsiyet temelli şiddet ve taciz ile karşı karşıya olduğunu da vurgulayan
Arzu Çerkezoğlu, bayanların üzerinden bakım yükünü alacak toplumsal siyasetler uygulanması gerektiğine dikkat çekti. Çerkezoğlu, “Kreşlerin sayısı artırılmalı. Tüm sanayi bölgelerine kreş açma zaruriliği getirilmeli. Cinsiyetçi istihdam ve cinsiyetçi işbölümü sonlandıracak çalışmalar gündeme alınmalı. Bayan emeğinde niteliksiz istihdam ve adil olmayan fiyat uygulamalarıyla çaba edilmeli. Bayanların annelik hali nedeniyle fiyat kaybı önlenmeli. Yönetmeliklerde bayan üzerinden tanımlanan doğum sonrası bakım müsaadeleri, ebeveyn müsaadelerine dönüştürülmeli. Bayanlar için esnek garantisiz işler değil, tam vakitli ve teminatlı işler yaratılmalı” dedi.

Aktar: “Paydaş olmalıyız”
TÜRKONFED İdare Konseyi Lider Yardımcısı ve İş Dünyasında Bayan (İDK) Kurulu Lideri Reyhan Aktar, “Eğitimden istihdama ve çok istikametli siyasete kadar pek çok mevzuyu burada konuştuk. Bu alanlarda bayanları güçlendirmeyi destekliyoruz. Biz bayanlar her güçsüzün yanında gücüne güç katmak için varız. Bu yüzyılda artık takip eden değil, paydaş olmalıyız” dedi.

50’den fazla bayan derneği forumda bir ortaya geldi
Tüpraş’ın tema sponsoru olduğu “Kadın ve İktisat Kongresi”, Batı Anadolu Endüstrici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu’nun (BASİFED) paydaşlığı ve Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) dayanağıyla yapılıyor. Birçok farklı meslek kümesinden bayanın bir ortaya geldiği foruma İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer ve eşi İzmir Köy Koop Birliği Lideri Neptün Soyer, CHP İzmir Vilayet Lideri Şenol Aslanoğlu’nun eşi His Aslanoğlu, Karaburun Belediye Lideri İlkay Girgin Erdoğan, Çeşme Belediye Lideri Ekrem Onan’ın eşi Nuriş Onan, Bayraklı Belediye Lideri Serdar Sandal’ın eşi Aylin Sandal, Seferihisar Belediye Lideri İsmail Yetişkin’in eşi Fatma Yetişkin, Kemalpaşa Belediye Lideri Rıdvan Karakayalı’nın eşi Lütfiye Karakayalı, Ödemiş Belediye Lideri Mehmet Eriş’in eşi Selma Eriş, Batı Anadolu Endüstrici ve İş İnsanları Der nekleri Federasyonu (BASİFED)Yönetim Heyeti Lideri Mehmet Ali Kasalı, İZİKAD İdare Şurası Lideri Betül Sezgin, Ege YDD İdare Heyeti Lideri Pınar Kılıç, ESİAD İdare Heyeti Lideri Sibel Kuvvetli, EGİKAD İdare Şurası Lideri Şahika Akıner, DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, EGEKOOP İdare Konseyi Lideri Hüseyin Aslan, DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, araştırmacı- müellif Bekir Ağırdır, ulusal ve memleketler arası seviyede çalışma yürüten 50’den fazla bayan derneği temsilcisi katıldı.

Köklü sponsor ve destekçilerle düzenleniyor
İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin tema sponsorlarından Tüpraş, uzun yıllardır bayanların iş ömründe daha fazla yer alabilmesi gayesiyle çalışmalar yürütüyor.
“Kadın ve İktisat Kongresi”nin ortağı olan Batı Anadolu Endüstrici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu’nun (BASİFED) bünyesinde 12 dernek, 2 bin üye ve 5 bine yakın işletme yer alıyor. BASİFED, Türkiye dış ticaretinin yüzde 4’ünü, tarım ve kamu dışı kayıtlı istihdamın ise yüzde 2’sini sağlayarak 35 bin şahsa istihdam alanı sağlıyor.
Etkinliğe katkı gösteren TÜRKONFED, 30 federasyon, ulusal ve milletlerarası 300’den fazla dernek ile 60 bini aşkın şirketi çatısı altında topluyor. TÜRKONFED, üye tabanı ile toplam (enerji dışı) dış ticaretin yüzde 83’ünü, tarım ve kamu dışı kayıtlı istihdamın ise yaklaşık yüzde 55’ini sağlıyor.

Kongre 15 Şubat’ta başlıyor
Sivil, şeffaf ve tam iştirakçi bir teşebbüs olarak tasarlanan İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi, 15-21 Şubat 2023 tarihleri ortasında yapılacak. Kongrenin sonucunda yeni yüzyıla istikamet verecek siyaset teklifleri tüm Türkiye ile paylaşılacak.

Kongrenin sekretaryası İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İzmir Planlama Ajansı (İZPA) tarafından yürütülüyor. İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi ile ilgili detaylı bilgi ve aktiflik takvimi için iktisatkongresi.org’u ziyaret edebilirsiniz.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı